منابع تحلیل بنیادی

خلاصه ای از مقاله شماره ۲: دو رویکرد در تحلیل بنیادی وجود دارد: رویکرد بالا به پایین و رویکرد پایین به بالا. منظور این است که شما زمانی که وارد تحلیل(بنیادی) یک شرکت شوید، یا از بالا به آن سهم نگاه می کنید و ابتدا وضعیت جهانی(سیاسی، اقتصادی و ….) را بررسی می کنید، سپس اقتصاد داخلی، وضعیت صنعت و در نهایت به بررسی شرکت مورد نظر خواهید پرداخت. اما در رویکرد پایین به بالا، عکس حالت قبل رخ خواهد داد، از شرکت آغاز به کار می کنید و در نهایت با بررسی شرایط جهانی به کارتان خاتمه می دهید. این دو رویکرد حتی در تحلیل تکنیکال هم کاربرد زیادی دارند که نشان از اهمیت بالای این موضوع دارد. ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که از کدام رویکرد بهتر است که استفاده نماییم، در پاسخ باید بگوییم که استفاده از این دو رویکرد اولویتی نسبت به دیگری ندارد و صرفاً بستگی به عامل جاذبه ای دارد که شما را به سمت تحلیل آن شرکت سوق می دهد. مثلاً قیمت جهانی نفت افزایش می یابد و این عاملی می شود تا شما در جستجوی صنایعی باشید که از این اتفاق تاثیر بپذیرند و در نهایت سهم مناسب از بین آن صنایع را انتخاب نمایید. این حالت برای رویکرد بالا به پایین است و در خصوص رویکرد پایین به بالا هم چنین استدلالی مصداق خواهد داشت.

منابع اطلاعاتی شرکتها

اما در این بخش تصمیم داریم تا به منابع اطلاعاتی گوناگون در رابطه با شناخت شرکت ها اشاره نماییم. منظور از شناخت شرکت، کسب اطلاعاتی در خصوص زمینه فعالیت شرکت، مکان شرکت، نوع محصولات تولیدی، فروش محصولات و مشتریان شرکت می باشد.

۱- گزارش های مالی

گزارش های مالی شرکت ها شامل صورت های مالی، گزارش هیئت مدیره و یادداشت های توضیحی می باشد که توسط شرکت تهیه و مورد استفاده مخاطبان قرار می گیرد. عمدتاً این گزارش ها در سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران یا همان سایت کدال قرار می گیرند.

معتبر ترین منبع جهت شناخت شرکت ها، صورت های مالی آنها می باشند. در بخش های بعد در خصوص صورت های مالی توضیح مفصلی خواهیم داد. چرا که اساس و پایه تحلیل بنیادی وابسته به این گزارشات می باشند. صورت های مالی، محصول سیستم های مالی شرکت ها هستند که وضعیت و عملکرد مالی شرکت ها را در قالب اعداد و ارقام بیان می کنند. یک تحلیلگر بنیادی خوب باید مسلط بر این اعداد و ارقام باشد و بتواند به درستی روابط بین این اعداد و ارقام را درک نماید. صورتهای مالی شامل ۴ مورد می باشند، ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان جامع.

۲- سایت ها و منابع آماری معتبر داخلی و خارجی

گزارش های مالی شرکت ها اطلاعات غنی و ارزشمندی را به مخاطبان خود می دهند. اما شما در فرایند تحلیل بنیادی ممکن است که نیاز به اطلاعاتی داشته باشید که در صورت های مالی قابل یافت نباشند. از این اطلاعات می توان به نرخ ارز روز و داده های آن، قیمت روز داخلی و خارجی محصولات و مواد اولیه شرکت ها، آمار گمرک(صادرات و واردات) و … اشاره نمود. برای مثال، تصور کنید شما به تحلیل شرکت پتروشیمی زاگرس می پردازید و در فرایند تحلیل به این نیاز دارید که از قیمت روز محصول اصلی این شرکت یعنی متانول مطلع گردید. اینجاست که شما می بایست به نشریه معتبر جهانی در این زمینه( مانند Platts) رجوع و جدیدترین قیمت را در آن مشاهده نمایید. یا در مثالی دیگر احتمالاً برای شما پیش آمده است که در ماه یازدهم سال(بهمن ماه) در پی یافتن میانگین نرخ ارز(دلار) آزاد از ابتدای سال باشید که اغلب در گزارشات مالی شرکت ها گنجانده نشده است.

۳- گزارشات مالی شرکت های رقیب یا شرکت های بالادستی و پایین دستی

در ابتدا با ذکر مثال، این منبع اطلاعاتی را تشریح خواهیم کرد. در مثال قبل، به پتروشیمی زاگرس و محصول اصلی آن که متانول بود اشاره کردیم. فرض کنید در پی یافته قیمت فروش این محصول توسط این قبیل شرکتها هستید. اگر به منابع اطلاعاتی شرکت پتروشیمی زاگرس دسترسی نداشتید، می توانید قیمت فروش این محصول را از گزارش های مالی شرکت های رقیب مثل پتروشیمی خارک، پتروشیمی فناوران و … بیابید.البته شرایط شرکت های دیگر ممکن است اندکی با شرکت مورد نظر متفاوت باشد که می توان از آن چشم پوشی کرد(مانند مشتریان متفاوت، بازارهای گوناگون، بازاریابی متفاوت و …).

یا از نگاهی دیگر، متانولی که این شرکت(پتروشیمی زاگرس) تولید می کند مواد اولیه آن از خوراک گاز طبیعی و دیگر یوتیلیتی ها تشکیل می شود که عندتاً از پتروشیمی مبین خریداری می گردد. اگر به دنبال نرخ خرید مواد اولیه این شرکت هستید، صورت های مالی پتروشیمی مبین به عنوان شرکت بالا دستی می تواند منبع خوبی باشد. یا از طرفی دیگر، اگر در پی یافتن قیمت فروش متانول در داخل هستید می توانید به صورت مالی شرکت های پایین دستی مانند پتروشیمی بندر امام یا شیمی بافت مراجعه نمایید.

۴- سایر منابع اطلاعاتی

یکی از مفیدترین منابع اطلاعاتی که می توانید از آنها استفاده نمایید، تحلیل سایر تحلیلگران می باشد. قطع به یقین، تحلیلگران خبره دیگر که گزارش تحلیلی خود را در دسترس عموم قرار می دهند ممکن است نکاتی در مورد شرکت مورد بررسی شما را در گزارششان گنجانده باشند که از دید شما پنهان بماند. این گزارش های تحلیلی به راحتی در اینترنت(سایت گوگل، تِدان و …) قابل دریافت می باشد.

 از دیگر منابع اطلاعاتی می توان به مصاحبه مدیران شرکتها، برنامه بودجه کشور، اخبار خبرگزاری ها و …. اشاره نمود.